Chore zęby u kota - objawy, leczenie. Jak dbać o zęby kota?

Wyjaśniamy, jakie są najczęstsze objawy chorób zębów u kotów, jak przebiega ich leczenie oraz jak skutecznie dbać o higienę jamy ustnej pupila na co dzień.

Przyczyny chorób zębów u kota

Choroby zębów u kota to częsty problem zdrowotny, który może dotyczyć zarówno młodych, jak i starszych zwierząt. Najczęściej spotykane schorzenia jamy ustnej to kamień nazębny, zapalenie dziąseł, paradontoza oraz resorpcja zębów. Przyczyny tych problemów są zróżnicowane i wynikają zarówno z predyspozycji genetycznych, jak i nieprawidłowej pielęgnacji.

• Brak regularnej higieny jamy ustnej. Podstawową przyczyną rozwoju chorób zębów u kota jest odkładanie się płytki bakteryjnej, która z czasem przekształca się w kamień nazębny. Brak regularnego czyszczenia zębów sprzyja namnażaniu się bakterii, prowadząc do stanów zapalnych dziąseł i uszkodzenia tkanek przyzębia.
• Dieta uboga w składniki ścierające. Podawanie wyłącznie miękkiej karmy (np. mokrej) nie stymuluje naturalnego procesu oczyszczania zębów. Brak chrupiących elementów w diecie powoduje, że płytka nazębna nie jest mechanicznie usuwana, co sprzyja powstawaniu kamienia.
• Predyspozycje rasowe i genetyczne. Niektóre rasy kotów, takie jak persy, maine coony czy koty syjamskie, wykazują większą skłonność do chorób jamy ustnej. Mają one predyspozycje do odkładania się kamienia nazębnego lub rozwijania zapaleń dziąseł.
• Wiek kota. U starszych kotów naturalnie wzrasta ryzyko problemów z zębami. Przez lata może dochodzić do stopniowego uszkodzenia szkliwa, odsłaniania szyjek zębowych i rozwoju parodontozy.
• Choroby ogólnoustrojowe. Niektóre schorzenia, takie jak cukrzyca, niewydolność nerek czy zakażenia wirusowe (np. FIV, FeLV), mogą wpływać na kondycję jamy ustnej kota, osłabiając odporność i sprzyjając namnażaniu się bakterii. Zaburzenia metaboliczne, charakterystyczne dla tych chorób, mogą dodatkowo przyczyniać się do pogorszenia stanu zębów i dziąseł.
• Resorpcja zębów (Feline Odontoclastic Resorptive Lesions - FORL). To specyficzne schorzenie polegające na stopniowym uszkadzaniu i rozpuszczaniu tkanki zęba. Choć dokładna przyczyna resorpcji nie jest do końca poznana, podejrzewa się, że mają na nią wpływ zaburzenia immunologiczne i genetyczne predyspozycje.
• Skutki uboczne leków i terapii. Niektóre leki stosowane u kotów, choć skuteczne w leczeniu poważnych chorób, mogą mieć negatywny wpływ na stan jamy ustnej.

Do tej grupy należą przede wszystkim:

• leki przeciwhistaminowe - prowadzą czasami do zmniejszenia ilości wydzielanej śliny,
• żelazo w płynie przyjmowanie doustnie - może powodować przebarwienia zębów,
• antybiotyki (szczególnie z grupy tetracyklin) - przy długotrwałym stosowaniu mogą powodować przebarwienia,
• cyklosporyna (lek stosowany w transplantologii) - powoduje osłabienie odporność błon śluzowych jamy ustnej. 

Zobacz kosmetyki do higieny jamy ustnej kota

Najczęstsze choroby zębów u kota

Zaniedbanie higieny zębów, niewłaściwa dieta czy predyspozycje genetyczne mogą prowadzić do bolesnych dolegliwości, które wpływają nie tylko na stan zębów i dziąseł, ale także na ogólny dobrostan kota. Co więcej, nieleczone choroby stomatologiczne mogą skutkować poważnymi powikłaniami ogólnoustrojowymi, takimi jak przewlekłe stany zapalne czy osłabienie odporności. 

VET EXPERT PLAQUE OFF ® - preparat dla psów i kotów wspomagający utrzymanie zdrowia jamy ustnej

Zapalenie dziąseł u kota

Zapalenie dziąseł to jedna z najczęściej diagnozowanych chorób jamy ustnej u kotów. W początkowej fazie objawia się zaczerwienieniem, obrzękiem i bolesnością dziąseł. Nieleczone zapalenie może przejść w stan przewlekły i prowadzić do parodontozy, a nawet utraty zębów.

Objawy zapalenia dziąseł:

• zaczerwienione, opuchnięte dziąsła,
• nieprzyjemny zapach z jamy ustnej,
• nadmierne ślinienie,
• unikanie jedzenia lub gryzienia twardych pokarmów,
• krwawienie dziąseł podczas jedzenia lub pielęgnacji jamy ustnej.

Główną przyczyną zapalenia dziąseł jest odkładanie się płytki bakteryjnej i kamienia nazębnego. Chorobie sprzyjają również niektóre wirusowe choroby kotów (np. FIV, FeLV) oraz obniżona odporność.

Próchnica zębów u kota

Próchnica zębów u kotów występuje rzadziej, niż u psów KZamiast próchnicy, koty znacznie częściej cierpią na specyficzne schorzenie – resorpcję zębów (FORL), polegające na stopniowym rozpuszczaniu struktury zęba. Może ona przypominać próchnicę, ale ma zupełnie inne podłoże (prawdopodobnie immunologiczne i genetyczne).

Jeśli jednak pojawia się rzeczywiste ubytki w szkliwie lub zębinie kota, zwykle są one efektem mechanicznych uszkodzeń, niewłaściwej diety lub towarzyszących chorób jamy ustnej.

Leczenie chorób zębów u kota

Leczenie chorób zębów u kota zależy od rodzaju i zaawansowania problemu. Najważniejsza jest wczesna diagnoza oraz regularne kontrole jamy ustnej u lekarza weterynarii. Nieleczone infekcje czy stany zapalne mogą prowadzić do poważnych powikłań, takich jak utrata zębów czy zakażenia ogólnoustrojowe.

VET EXPERT CARYODENT® FINGER WIPES - czyściki do zębów dla psa i kota

Podstawowym zabiegiem stosowanym w leczeniu jest sanacja jamy ustnej. To kompleksowa procedura wykonywana w znieczuleniu ogólnym, obejmująca dokładne oczyszczenie jamy ustnej kota. W ramach sanacji lekarz weterynarii:

• usuwa kamień nazębny (najczęściej ultradźwiękami),
• poleruje powierzchnię zębów, by spowolnić odkładanie się płytki bakteryjnej,
• ocenia stan zębów i dziąseł, wykrywając ewentualne ukryte ubytki, resorpcję zębów lub zmiany zapalne,
• usuwa zęby, które są zniszczone, ruszające się lub objęte resorpcją.

W przypadku zaawansowanej parodontozy, resorpcji zębów (FORL) lub nieodwracalnych uszkodzeń konieczna jest ekstrakcja zębów, czyli ich usunięcie, co znacznie poprawia komfort kota i eliminuje źródło bólu.

Uzupełniająco stosuje się:

• Antybiotykoterapię i leki przeciwzapalne – przy infekcjach bakteryjnych oraz stanach zapalnych dziąseł.
• Preparaty wspomagające zdrowie jamy ustnej, takie jak żele, płyny lub dodatki do karmy (np. VetExpert Stomaferin), które pomagają ograniczyć odkładanie płytki nazębnej i wspierają zdrowie dziąseł.

Należy pamiętać, że nie wolno zaniedbać leczenia chorób ogólnoustrojowych, które mogą przyczyniać się do pogorszenia kondycji jamy ustnej, np. cukrzycy czy niewydolności nerek.

Jak dbać o zęby kota?

Regularna pielęgnacja jamy ustnej kota to klucz do utrzymania zdrowych zębów i dziąseł oraz zapobiegania poważnym problemom stomatologicznym. Oto kilka praktycznych wskazówek, które warto wprowadzić w codziennej opiece nad pupilem:

Codzienne szczotkowanie zębów. Najskuteczniejszą metodą zapobiegania odkładaniu się płytki bakteryjnej jest regularne szczotkowanie zębów kota. Do tego celu należy używać:

• specjalnej pasty dla kotów (nigdy ludzkiej – zawiera fluor, który jest toksyczny dla kotów),
• szczoteczki dostosowanej do rozmiaru kociej jamy ustnej (np. silikonowej nakładki na palec).

Warto wprowadzać szczotkowanie stopniowo, zaczynając od przyzwyczajania kota do dotyku w okolicach pyska.

Suplementy i preparaty wspierające higienę jamy ustnej. Na rynku dostępne są preparaty, które można dodawać do karmy lub wody, pomagające ograniczać powstawanie płytki nazębnej. Przykładem jest VetExpert Stomaferin – dodatek wspomagający zdrowie dziąseł i ograniczający namnażanie się niekorzystnych bakterii.

VET EXPERT STOMAFERIN ULTRA – specjalistyczny preparat do jamy ustnej dla psów i kotów 30 ml

Podawanie karmy suchej lub gryzaków dentystycznych. Podawanie wysokiej jakości suchej karmy lub specjalnych przysmaków o działaniu czyszczącym pomaga mechanicznie usuwać płytkę bakteryjną. 

Regularne kontrole u lekarza weterynarii. Przynajmniej raz w roku warto zabrać kota na kontrolę stomatologiczną, podczas której lekarz weterynarii oceni stan zębów i dziąseł. W razie potrzeby zaproponuje sanację jamy ustnej lub inne zabiegi.

Obserwacja niepokojących objawów. Należy zwracać uwagę na takie symptomy, jak:

• nieprzyjemny zapach z pyszczka,
• nadmierne ślinienie,
• trudności w jedzeniu,
• krwawienie dziąseł.

Wczesne wykrycie problemów pozwala szybko podjąć odpowiednie leczenie i uniknąć poważnych komplikacji.