Cieczka u psa. Ile trwa i jak sobie z nią radzić?
Cieczka, inaczej ruja u suczki, to naturalny element jej rozwoju fizycznego. Jej pojawienie się oznacza, że osiągnęła dojrzałość płciową i odtąd może mieć potomstwo. Jest to też moment, w którym w jej organizmie zachodzą istotne zmiany. Dlatego troskliwy opiekun powinien wiedzieć, jakie są objawy rui oraz jak się w tym czasie opiekować suczką.
Z tego artykułu dowiesz się:
- jakie są objawy cieczki u psa,
- jaka jest częstotliwość jej występowania oraz jak długo trwa cieczka,
- kiedy występuje pierwsza ruja u suczki,
- kiedy zdecydować się na sterylizację lub kastrację.
Czym jest cieczka u suki?
Cieczka u psa to czas, w którym następują po sobie kolejne fazy o charakterystycznych objawach. Suczka w tym czasie może przyciągać szczególne zainteresowanie samców ze względu na wydzielanie feromonów informujących o tym, że przechodzi owulację i może dojść do zapłodnienia.
Z tego powodu właściciel powinien bardzo uważać na suczkę podczas spacerów, nie spuszczać jej ze smyczy i nie pozostawiać bez opieki, aby nie doszło do kopulacji i niekontrolowanego rozrodu.
Ile trwa cieczka u psa i jak często się pojawia?
Cieczka u psa występuje mniej więcej dwa razy do roku - w przypadku psów mniejszych może to być 2-3 razy do roku, a ras dużych - 1 raz w roku i zwykle trwa około 3-4 tygodnie. Pierwsza faza przedrujowa trwa 7-9 dni, a po niej następuje faza rui właściwej trwająca około 7-9 dni. W tym czasie suczka jest gotowa do zapłodnienia, a faza płodna może trwać od 3 do 4 tygodni. Z kolei ciąża u psów trwa 60-70 dni.
Czasami jednak suczka może przechodzić tak zwaną ruję cichą, czyli bezobjawową. Może wtedy wystąpić bardzo skąpe krwawienie, przez co wylizując się, suka może zatrzeć jego ślady.
Zobacz: Pies w domu - zalety posiadania psa. Jak się przygotować?
Nadal jednak podczas rui cichej można zaobserwować u suki opuchnięcie sromu, częste oddawanie moczu i wylizywanie krocza oraz zwiększoną chęć do pieszczot. Chociaż podczas rui bezobjawowej suka zwykle nie wzbudza zwiększonego zainteresowania samców, nadal w tym czasie może dojść do zapłodnienia.
Kiedy pojawia się pierwsza cieczka u suczki?
Pierwsza cieczka u psa może się pojawić między 6, a 12 miesiącem życia w przypadku psów ras mniejszych oraz między 12, a 24 miesiącem życia u psów ras dużych. Brak pierwszej cieczki po ukończeniu 2. roku życia wymaga konsultacji z lekarzem weterynarii. Może to bowiem wskazywać na jakieś patologie rozwijające się w obrębie układu rozrodczego.
Powodem do niepokoju są także: cieczki trwające dłużej niż 21 dni, nieregularne cieczki oraz nieregularne odstępy czasie między kolejnymi cieczkami.
Objawy cieczki - jak wpływa na zachowanie psa
W trakcie cieczki suczka może być wrażliwa, bardziej zmęczona, apatyczna lub odwrotnie, rozdrażniona. Może mieć mniejszy apetyt, ale to za to częściej pić wodę. Będzie też domagać się pieszczot, zwłaszcza w okolicy grzbietu i ogona.
Warto w tym czasie zapewnić suczce spokój, miejsce do odpoczynku oraz stały dostęp do świeżej wody. Nie należy się też denerwować z powodu jej zachowania. Jeżeli w domu są dzieci, warto je uczulić na to, że suczka będzie się czuć nieco gorzej i trzeba z nią postępować delikatnie.
Jaki jest przebieg i fazy cieczki u suczki?
Ruja dzieli się na cztery fazy, a każda z nich wyróżnia się charakterystycznymi objawami. Pierwsza faza rui to proestrus, czyli faza przedrujowa. Trwa około 7 dni od momentu pierwszego krwawienia. To właśnie wtedy można zaobserwować obrzęk sromu i ciemną, krwistą wydzielinę z pochwy. Wynika to z dojrzewania pęcherzyków Graafa oraz macicy przygotowującej się do przyjęcia jajeczek. W tym czasie samica może stać się apatyczna, nieco drażliwa.
W fazie proestrus można zaobserwować też częstsze oddawanie moczu i wylizywanie krocza. Mocz stanowi nośnik feromonów informujący samców o tym, że suczka jest płodna. Niemniej w tej fazie samica nie dopuszcza jeszcze do siebie samców i bywa wobec nich agresywna.
Faza druga to estus, czyli ruja właściwa. Trwa około 9 dni i obejmuje owulację. Na tym etapie macica jest zdolna do rozrodu i przygotowana do przyjęcia zapłodnionego jajeczka. Nadal występuje wydzielina, jednak jest bladoróżowa, a następnie mleczna.
VET EXPERT CALM & RELAX - preparat na objawy stresu dla psów i kotów
Suczki w tej fazie rui często są bardziej pobudzone, mogą domagać się pieszczot na przykład poprzez charakterystyczne wyginanie grzbietu i odchylanie ogona. Ma to wyrażać otwartość wobec samców.
Faza trzecia diestrus to okres porujowy. Faza trwa jakieś 5 dni. To etap cieczki, w którym organizm suki przygotowuje się do podtrzymania ciąży, jeżeli doszło do zapłodnienia. Intensywnie wzrasta produkcja hormonów, zwłaszcza progesteronu oraz ciałek żółtych odpowiadających za prawidłowy rozwój płodu. Obrzęk sromu się zmniejsza, a wydzielina z dróg rodnych może znów przybrać ciemniejszą barwę.
Faza czwarta anestrus to okres bezrujowy, czyli czas między kolejnymi cieczkami. W tym czasie układ hormonalny suczki się stabilizuje, a zapłodnienie nie jest możliwe.
Jak pomóc psu w czasie cieczki?
Cieczka u psa, zwłaszcza ta pierwsza, to dla każdej suczki niełatwy czas, w którym wymaga troskliwej opieki właściciela. Suczka może czuć się zestresowana i zdezorientowana, dlatego potrzebuje w tym czasie delikatności i zrozumienia.
VET EXPERT URINOVET DOG - preparat na układ moczowy dla psów
Występowanie krwawienia może powodować pojawianie się w domu krwistych plam na podłodze czy meblach. Jest to całkowicie naturalne podczas trwania rui, dlatego właściciel absolutnie nie powinien się z tego powodu denerwować czy, co gorsza, karcić pupilki, gdyż nie ma ona na to żadnego wpływu.
By zadbać o higienę suki, można zastosować specjalne majtki z wymiennymi wkładkami higienicznymi. Zapobiegną plamieniu na meble czy podłogę podczas intensywniejszego krwawienia. Jest to jednak czasowe rozwiązanie, gdyż suczka powinna mieć możliwość wylizywać krocze, by utrzymać higienę. W przeciwnym razie może dojść do infekcji dróg rozrodczych.
Ze względu na to, że w czasie rujki samica ściąga duże zainteresowanie samców, istotna jest też kontrola podczas spacerów. Bez odpowiedniej opieki może dojść do kopulacji i zajścia w ciążę. Suczka nie powinna więc biegać bez smyczy ani kontaktować się z innymi czworonogami podczas spaceru.
Sterylizacja albo kastracja, aby uniknąć ciąży u psa
Jeżeli opiekun suczki nie chce, by była w ciąży, warto temu zapobiec, decydując się na zabieg sterylizacji lub kastracji. Sterylizacja nie jest tym samym, co kastracja, choć oba zabiegi skutecznie uniemożliwiają zajście w ciążę.
Sterylizacja polega na podwiązaniu lub przecięciu jajowodów. Nie zahamowuje produkcji hormonów płciowych, zatem nie eliminuje występowania cieczki i wszystkich związanych z nią objawów. Nie chroni też przed ewentualnymi chorobami układu rozrodczego, na przykład o podłożu nowotworowym.
Kastracja natomiast polega na całkowitym usunięciu macicy i jajników podczas zabiegu chirurgicznego, przez co ustaje ruja i znacząco zmniejsza się ryzyko wystąpienia chorób związanych z układem rozrodczym.
Oprócz eliminacji ryzyka ciąży, suka po kastracji staje się spokojniejsza. Zabieg ten jest polecany w przypadku wszystkich suczek, które nie mają być rozmnażane.