Zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki u psa – objawy i leczenie

Czym jest zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki u psa (EPI)?

Zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki, zwana w skrócie EPI, to stan, w którym trzustka nie produkuje wystarczającej ilości enzymów trawiennych niezbędnych do prawidłowego trawienia pokarmu. W efekcie, organizm psa nie jest w stanie odpowiednio rozłożyć i wchłaniać składników odżywczych.

Trzustka jest narządem o dwóch głównych funkcjach: zewnątrzwydzielniczej (produkcja enzymów trawiennych) oraz wewnątrzwydzielniczej (produkcja hormonów, takich jak insulina). W EPI zaburzeniu ulega funkcja zewnątrzwydzielnicza, co powoduje przewlekłą niewydolność trzustki u psa.

Brak enzymów powoduje liczne problemy trawienne, a także zaburzenia metaboliczne, ponieważ organizm nie otrzymuje odpowiednich składników odżywczych. Choroba często rozwija się powoli i może występować jako konsekwencja innych schorzeń, takich jak przewlekłe zapalenie trzustki czy zanik tego narządu.

Jakie są przyczyny zewnątrzwydzielniczej niewydolność trzustki u psów?

Najczęstszą przyczyną EPI u psów jest zanik trzustki, który może mieć podłoże idiopatyczne lub być wynikiem przewlekłych procesów zapalnych, jak przewlekłe zapalenie trzustki. Zanik prowadzi do stopniowego zmniejszania się ilości produkowanych enzymów.

Przeczytaj na blogu: Zapalenie trzustki u psa — przyczyny, objawy, leczenie, rokowania

Inne przyczyny to wrodzone defekty enzymów trzustkowych, a także uszkodzenia wynikające z nowotworów trzustki lub powikłań po ostrych stanach zapalnych. EPI może również wystąpić jako konsekwencja resekcji trzustki po operacjach.

VET EXPERT INTESTINAL ELIMINATION LOW FAT 200g – lekkostrawna mo

Występuje częściej u niektórych ras psów, w tym u owczarków niemieckich, owczarków szkockich Collie, Cavalier King Charles Spanieli, Chow chowów, Cocker spanieli oraz West Highland White Terrierów. Ciekawostką jest, że EPI pojawia się częściej u samic tych ras.

Objawy zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki

Objawy zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki (EPI) u psa są związane przede wszystkim z zaburzeniami trawienia i wchłaniania składników odżywczych. Najczęściej pojawia się przewlekła, tłuszczowa biegunka, która charakteryzuje się jasnym, tłustym, o nieprzyjemnym zapachu kałem. To efekt niewystarczającej ilości enzymów trzustkowych, które są niezbędne do rozkładu tłuszczów, białek i węglowodanów.

Innym typowym objawem jest znaczna utrata masy ciała, pomimo zachowanego lub nawet zwiększonego apetytu. Pies może wydawać się osłabiony, mniej aktywny i mieć matową, słabą sierść, co wynika z niedoboru składników odżywczych.

Dodatkowo mogą wystąpić wzdęcia, nadmierne gazy oraz osłabienie mięśni. W niektórych przypadkach obserwuje się objawy związane z niedoborem witamin, np. witaminy B12, co dodatkowo pogarsza ogólny stan zdrowia psa. Objawy te mogą narastać stopniowo, dlatego ważne jest szybkie rozpoznanie i wdrożenie leczenia.

Diagnostyka i rozpoznanie

Diagnostyka zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki (EPI) u psa opiera się przede wszystkim na badaniach laboratoryjnych oraz ocenie objawów klinicznych. Kluczowym testem jest oznaczenie stężenia enzymów trzustkowych w surowicy krwi, zwłaszcza trypsynogenu immunoreaktywnego (TLI). U psów z EPI wartości tego markera są znacznie obniżone, co świadczy o upośledzonej produkcji enzymów.

Dodatkowo wykonuje się standardowe badanie krwi, które pozwala ocenić ogólny stan zdrowia psa i wykluczyć inne schorzenia. Analiza kału pomaga wykluczyć infekcje pasożytnicze lub inne problemy przewodu pokarmowego, które mogą naśladować objawy EPI.

VET EXPERT INTESTINAL DOG 400g - mokra karma weterynaryjna dla psów

W diagnostyce pomocne są także badania obrazowe, takie jak ultrasonografia jamy brzusznej, pozwalające ocenić stan trzustki oraz wykluczyć nowotwory lub zmiany zapalne. Ostateczne rozpoznanie stawia się na podstawie połączenia wyników badań i obserwacji klinicznych prowadzonych przez doświadczonego lekarza weterynarii. Wczesne i precyzyjne rozpoznanie jest kluczowe dla skutecznego leczenia.

Leczenie i rokowania przy zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki u psów

Leczenie zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki (EPI) u psów opiera się głównie na stałej suplementacji enzymów trawiennych, które uzupełniają braki produkcji tego narządu. Preparaty zawierające lipazę, amylazę i proteazy podaje się do każdego posiłku, co umożliwia prawidłowe trawienie i wchłanianie składników odżywczych. Dzięki temu łagodzi się objawy takie jak biegunka czy utrata masy ciała.

Oprócz enzymów stosuje się także suplementację witamin, zwłaszcza witaminy B12, której niedobór jest częstym problemem w przebiegu EPI. W razie potrzeby lekarz weterynarii może zalecić dodatkowe leki wspomagające pracę przewodu pokarmowego oraz leczenie towarzyszących schorzeń, jak np. zapalenie trzustki.

Rokowania przy prawidłowo prowadzonym leczeniu są zazwyczaj dobre. Psy z EPI mogą żyć długo i komfortowo, pod warunkiem regularnego stosowania suplementów i odpowiedniej diety. Niezbędne są jednak systematyczne kontrole weterynaryjne, ponieważ choroba wymaga stałej opieki i dostosowywania terapii do zmieniających się potrzeb zwierzęcia.

Dieta - jaką karmę wybrać przy zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki?

Dieta w przebiegu EPI powinna być lekkostrawna, bogata w wysokiej jakości białko i niskotłuszczowa, aby nie obciążać dodatkowo układu trawiennego. Ważne jest, aby karma dostarczała wszystkich niezbędnych składników odżywczych, a jednocześnie była dobrze przyswajalna.

VET EXPERT INTESTINAL ELIMINATION DOG - sucha karma weterynaryjna dla psów

Zaleca się karmy specjalistyczne, dedykowane psom z chorobami trzustki lub problemy trawienne, które są łatwostrawne i mają odpowiednio zbilansowaną zawartość tłuszczów i białek. W przypadku braku dostępności karm weterynaryjnych można stosować dietę domową, ale tylko po konsultacji z lekarzem weterynarii.

Zobacz wszystkie karmy dla psów z chorobami trzustki

Dieta powinna być podawana w regularnych, małych porcjach, co ułatwia trawienie i zmniejsza ryzyko nadmiernego obciążenia przewodu pokarmowego. Współpraca z weterynarzem w doborze diety i suplementacji jest kluczowa dla poprawy jakości życia psa z EPI.