Alergia u psa – objawy i metody rozpoznania

Alergie pokarmowe niestety trapią nie tylko ludzi, ale także naszych czworonożnych podopiecznych. Niestety wiele osób ma problemy z określeniem, czy problemy żołądkowe lub skórne ich psa rzeczywiście są rezultatem alergii pokarmowej.

Jeżeli chcesz się dowiedzieć czym jest alergia u psa, poznać jej objawy i 3 kroki rozpoznania substancji, która wywołuje jego uczulenie, to jesteś w odpowiednim miejscu! Doradzamy również, jak karmić psa alergika i czy z alergii można go wyleczyć.

Alergia u psa – czym jest i jak się objawia

Alergia jest nieprawidłową, nadmierną reakcją układu odpornościowego na niektóre substancje. Występuje w dwóch formach:

• alergia kontaktowa i wziewna wynika z obecności substancji alergennych w środowisku,
• alergia pokarmowa to reakcja na substancje obecne w pożywieniu.

Organizm psa cierpiącego na alergię reaguje wzmagając produkcję szeregu substancji, m.in. histaminy czy przeciwciał IgE (immunoglobulin typu E). Efektem jest wystąpienie stanu zapalnego, który w przypadku alergii pokarmowych dotyczy zwykle skóry i objawia się świądem, rumieniem, krostkami i grudkami ropnymi.

Pod wpływem świądu pies zaczyna się intensywnie drapać lub nawet wygryzać kawałki skóry, co może skutkować ranami.

Jak rozpoznać, że mamy do czynienia z alergią?

Rozpoznanie, czy mamy do czynienia z alergią pokarmową czy kontaktową lub wziewną jest stosunkowo trudne. Wynika to z faktu, że reakcja alergiczna nie musi pojawić się bezpośrednio po ekspozycji na alergen i w dodatku utrzymuje się zwykle przez dłuższy czas.

Ba, trudno jest nawet czasami określić, czy w ogóle mamy do czynienia z alergią, czy może nietolerancją pokarmową. Ta druga również jest nieprawidłową reakcją organizmu na określone składniki pokarmowe, ale w odróżnieniu od alergii, nie bierze w niej udziału układ odpornościowy.

Jak odróżnić alergię od nietolerancji pokarmowej?

Omówimy to na dość ciekawym, o ile można użyć tego słowa, źródle alergenów – mleku krowim. Zawiera ono potencjalnie alergizujące białka, głównie kazeinę oraz białka serwatkowe.

Mleko krowie jest jednak źródłem także laktozy, cukru często nietolerowanego przez organizm. Mechanizm nietolerancji sprowadza się do tego, że wraz z wiekiem, zwierzę wytwarza coraz mniej laktazy, enzymu rozkładającego laktozę w jelitach.

Nierozłożona laktoza fermentuje, przyczyniając się do powstawania wzdęć, gazów i biegunek.

Problemy te mogą dotyczyć nawet młodych psów. Mimo że poziom laktazy wciąż jest u nich wysoki, jeżeli szczeniak otrzymuje mleko krowie lub produkty mleczne to pojawiają się niepożądane objawy, ponieważ mleko krowie zawiera dużo więcej laktozy, niż mleko suki.

Najczęstsze alergie u psów

Wróćmy ponownie do tematu alergii. Prawdę mówiąc, trudno mówić o substancjach, które są szczególnie alergenne. Psy najczęściej uczulone są na substancje, które… najczęściej występują w pożywieniu. Ze względu na dużą popularność w karmach, częstymi alergenami jest mięso kurcząt.

Innymi produktami, na które psy są uczulone stosunkowo często, są nabiał, jagnięcina i jaja.

Alergizować mogą także białka roślinne, na przykład pszenicy, kukurydzy lub soi. Co prawda, te dwie ostatnie rośliny wykazują relatywnie rzadkie działanie alergenne, ale ich obecność w karmach hipoalergicznych wydaje się jednak pewnym nadużyciem.

Alergia u psa może być wywołana także dodatkami do żywności, takimi jak barwniki, konserwanty czy substancje poprawiające smak. Jeśli chodzi o barwniki, to stosuje się je wyłącznie ze względu na… właścicieli psów, gdyż same psy zupełnie nie kierują się kolorem pożywienia. Są to więc substancje w pokarmie zwierzęcia zupełnie zbędne i jako takich, najlepiej ich po prostu unikać.

3 Kroki – jak rozpoznać alergię?

Alergia często jest trudna do rozpoznania, najważniejsza jest obserwacja zwierzęcia i stosowanie zaleceń lekarza weterynarii.

Krok 1 – Szczegółowa analiza dotychczasowej diety

W praktyce weterynaryjnej pierwszym elementem jest wnikliwy wywiad z opiekunem psa. Zbierane są informacje o zmianach w diecie i pielęgnacji na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy, a także potencjalnych alergenach w otoczeniu psa.

Wywiad pozwoli ocenić, na ile prawdopodobne jest, że faktycznie mamy do czynienia z alergią i zawęzić listę prawdopodobnych alergenów.

Część alergenów – głównie alergeny kontaktowe i wziewne pochodzenia roślinnego oraz związane z pchłami – występuje sezonowo. Jeśli więc problemy Twojego psa mają charakter sezonowy, to faktycznie jest spora szansa, że cierpi on na alergię, jednak prawdopodobnie nie pokarmową.

Drugą metodą diagnozy alergii pokarmowych są badania serologiczne. Polegają na sprawdzeniu poziomu wspomnianych wcześniej przeciwciał IgE we krwi w reakcji na kontakt z alergenem.

Krok 2 – Dieta eliminacyjna

Dieta eliminacyjna polega na zastąpieniu źródeł białka i węglowodanów nowymi, najlepiej do tej pory nieobecnymi w diecie psa. Dzięki temu jesteśmy w stanie sprawdzić, czy zmiana diety pozytywnie wpływa na zdrowie psa.

Tutaj uwaga – stosowanie diety eliminacyjnej może być trudne, jeżeli wcześniejsze pożywienie psa bywało mocno urozmaicone. Aby uniknąć tego samego rodzaju mięsa, w takich dietach bywa białko pochodzące od owadów, wieprzowina, mięso z królika ale także konina, dziczyzna, mięso wybranych ryb czy mięso ze strusia.

Dwie drogi do wyboru: karmy hipoalergiczne lub dieta domowa.

Wielu właścicieli, aby ochronić swojego psa przed alergenami zaczyna samodzielnie przygotowywać mu posiłki unikając wybranych składników. Niestety diety domowe są trudne do zbilansowania i zwykle po prostu… zbilansowane nie są.

Jest to niezwykle ważne w przypadku szczeniaków. Domowe diety eliminacyjne zwykle charakteryzują się niedoborem witamin, minerałów i kwasów tłuszczowych. Może to prowadzić do wyhamowania tempa wzrostu psa oraz – w przypadku częstej niestety kombinacji niedoboru wapnia i nadmiaru fosforu – do problemów kostno-szkieletowych.

Dlatego obecnie coraz częściej sięga się po karmy hipoalergiczne, które dostarczają psu wszystkich niezbędnych składników odżywczych.

Poza tym, karmy hipoalergiczne zawierają często białka hydrolizowane, czyli białka, których cząsteczki – mówiąc obrazowo – zostały rozbite na mniejsze. Hydroliza znacząco obniża alergenność białek: większość psów uczulonych na dany rodzaj białka (na przykład te występujące w mięsie drobiowym) może bez problemów spożywać jego hydrolizat. Jednocześnie hydroliza jest neutralna dla walorów smakowych.

Czas trwania diety eliminacyjnej

Uwaga! Objawy skórne nie ustępują wraz z wycofaniem alergenu z diety, ale utrzymują się jeszcze przez dłuższy czas. Zaledwie co czwarty pies pozbędzie się objawów skórnych po upływie około 2-3 tygodni, większości przypadków zajmie to około 6-8 tygodni, czasami nawet dłużej.

Jest to ważne, bo dopiero gdy układ immunologiczny psa „wyciszy się”, można zakończyć dietę eliminacyjną i przystąpić do kolejnego etapu, czyli prowokacji.

Krok 3 – Prowokacja

Prowokacja polega na:

1. Przywracaniu usuniętych wcześniej z diety psa źródeł białek i węglowodanów
2. Obserwacji skórnych (rumienie, świąd) oraz jelitowych (ocena kału) objawów alergii.

Etap prowokacji dla każdego ze składników powinien trwać od ok. 10 do ok. 14 dni. Jeśli w tym czasie nie pojawią się niepokojące objawy, możemy uznać, że dany pokarm jest dla psa obojętny.

Jeśli się pojawią, oznacza to, że pies najprawdopodobniej jest na dany pokarm uczulony. Po ustąpieniu objawów przystępujemy do prowokacji kolejnym pokarmem, a ten uznany za alergen trwale usuwamy z menu psa.

Porady – jak karmić psa alergika?

Pies z alergią pokarmową, o ile ta nie obejmuje zbyt wielu pokarmów, może funkcjonować zupełnie normalnie. Jedynym wyzwaniem jest unikanie alergenów, co oznacza dla nas zwiększoną czujność w sklepie i w trakcie przygotowywania posiłków.

Dodatkowo pomocne może być dla Ciebie kilka faktów:

• Warto unikać karm tanich. W ich składzie wymienia się kategorie składników (np. „mięso i podroby”), bez wskazywania konkretów. Nie masz więc żadnej pewności, czy w ich składzie nie ma składnika uczulającego psa. Jeśli nawet pies do tej pory jadł taką karmę bez problemów – to czy skład nie zmieni się nagle w przyszłości. Dlatego warto powierzyć jej skomponowanie zaufanym specjalistom. Suche i mokre diety weterynaryjne od VetExpert powstały przy konsultacji z najlepszymi lekarzami weterynarii i hodowcami. Wybierając je masz pewność, że dajesz swojemu psu najwyższej jakości pożywienie.
• Objawy alergii dodatkowo można łagodzić suplementami wspomagającymi skórę w zaburzeniach dermatologicznych, szamponoterapią oraz odpowiednią pielęgnacją podrażnionej skóry. Lekarz weterynarii z pewnością poleci odpowiednie dla Twojego psa środki.
• Warto też pamiętać, że raz ustalona dieta, nie musi pozostać bezpieczna na zawsze – pies może uczulić się na kolejny pokarm.

Czy leczenie alergii jest możliwe?

Alergia u psa może zostać wyleczona! Metodą ku temu jest immunoterapia swoista, popularnie zwana odczulaniem. Polega ona na świadomym wprowadzeniu do diety psa alergenu, początkowo w niewielkiej, z czasem rosnącej dawce.

Odczulanie trwa zwykle od roku do dwóch, jednak nawet po jego sukcesie, „terapia” rozumiana jako stała ekspozycja na alergen powinna trwać do końca życia psa. W przeciwnym wypadku alergia ma tendencję do nawrotów. Odczulanie zwykle nie przynosi efektów w przypadku zwierząt w pierwszym roku życia.

Sprawdź diety, suplementy i kosmetyki dermatologiczne od VetExpert, które wspomogą Twojego psa w łagodzeniu skutków alergii!