Jak wychować szczeniaka? Kluczowe zasady wychowania psa

Szczeniak z hodowli a ze schroniska

Przede wszystkim obalam mit według którego "szczeniak to czysta karta, będzie taki, jak go wychowasz". Podobnie jak na ludzi, na psy wpływa szereg czynników genetycznych - tendencje, cechy ras, elementy neuroanatomii i biochemii układu nerwowego - dziedziczonych po przodkach; prenatalnych - jak odżywienie, choroby i poziom stresu suczki podczas ciąży; okołonatalnych - warunki porodu (długość, dotlenienie, komplikacje), jakość matczynej opieki, odżywienie suczki karmiącej i skład jej mleka, oraz wczesnodziecięcych. Doświadczenia młodych psów są oczywiście fundamentalne, ale czy wiecie, że ponieważ hormony stresu mają wyczuwalny przez psy zapach, nawet ślepy miot może nauczyć się kojarzyć zapach człowieka lub innego zwierzęcia z zagrożeniem, jeśli na ich pojawienie matka się stresuje i wydziela adrenalinę i kortyzol?

Podsumowując: to, kim Wasz pupil będzie, kiedy dorośnie, jest bardziej skomplikowane, niż tylko jego wychowanie po drugim miesiącu życia. Dlatego tak ważny jest świadomy wybór najlepszej hodowli lub zaufanej organizacji i co najmniej jedno zapoznanie z pieskami (niezależnie, czy to w hodowli, fundacji, czy schronisku), aby poznać ich indywidualne osobowości. Jeśli nie jesteście pewni, na co zwrócić uwagę, zachęcam do zapoznania się w ostatnim artykułem o socjalizacji oraz do tzw. konsultacji przedadopcyjnej / przed kupnem z behawiorystą.

Cierpliwość i konsekwencja w wychowywaniu psa to podstawa

Zalecenie cierpliwości odnosi się do nowego członka rodziny. Natomiast konsekwentny właściciel powinien być przede wszystkim wobec siebie. Jeśli pomyśleliście, że chodzi o zasadniczość wobec psiaka, to błąd. To oczywiście także jest ważne, bo musimy być dla psa przewidywalni, aby mógł się przy nas czuć bezpiecznie, jednak aby to osiągnąć, musimy być przede wszystkim wymagający wobec samych siebie. Jeśli założyliście, że wstajecie zawsze raz w środku nocy i raz wcześnie rano, aby dać pupilowi szansę załatwić się na dworze, zamiast w domu, to trzymajcie się tego bez wymówek. Jeżeli w psim przedszkolu zalecono Wam powtarzać ćwiczenia codziennie pomiędzy zajęciami, to poświęcajcie na to choć 5 minut dziennie. Determinacja, aby być adwokatem swojego szczenięcia i stawiać granice obcym osobom, które chcą go dotykać, jest niezbędna, ale wymaga konsekwencji i nie może słabnąć w przypadku np. osób starszych lub dzieci. Zapamiętajcie więc, że cierpliwość (wobec malucha) i konsekwencja (wobec siebie) to kluczowe elementy wychowywania szczeniaka.

Socjalizacja szczeniaka – pierwsze dni w nowym domu

Zanim przejdziemy do tego, co i jak należy robić, muszę wspomnieć o tym, czego kategorycznie robić NIE należy. W pierwszych tygodniach posiadania nowego członka rodziny należy unikać zapraszania zbyt wielu osób do domu, zaś w pierwszych dniach powinno się zupełnie zrezygnować z gości. To naturalne, że możecie chcieć podzielić się swoim szczęściem z bliskimi, jednak proces wprowadzania nowych osób do domu powinien być stopniowy i powinno się być przygotowanym, aby stanowczo reagować, jeśli zwierzak będzie miał dosyć. Młody pies, a zwłaszcza szczeniak potrzebuje przestrzeni.

Wyznacz granice

Przede wszystkim sobie i domownikom - np. psa należy zostawić w spokoju, kiedy je i śpi, nawet w celu zachwycania się tym, jaki jest uroczy (a na pewno jest!).

Jeśli chodzi o szczenię, to już przed jego pojawieniem się zastanówcie się, jakie ograniczenia w Waszym domu będzie miał dorosły pies. Jeśli dorosły nie będzie mógł wchodzić do łóżka, nie pozwalajcie na to maluchowi. Zasady panujące w domu nie powinny ulec nagłej zmianie wraz z dojrzewaniem Waszego podopiecznego. W życiu psa ważna jest rutyna.

Jeżeli zabraniasz czegoś psu to zawsze dawaj mu alternatywę. Sam zakaz nie wystarczy – pies potrzebuje, by pokazać mu, jakie zachowanie jest właściwe. Przykładowo, jeśli mały piesek obgryza nogę od krzesła to prawdopodobnie nie przestanie tylko dlatego, że powiesz NIE, jednak chętnie przekieruje się na zabawkę, którą mu zaproponujesz. Być może będziecie musieli trochę się wysilić, aby uczynić zabawkę atrakcyjną (np. uciekać z nią po domu), ale nauczy szczeniaka, jakie zachowanie akceptujecie, zamiast zakazów prowadzących do frustracji.

Dodatkowo, jeśli maluszek ma czegoś nie robić (np. nie wchodzić na kanapę), starajcie się nagradzać go, kiedy robi coś przeciwnego (np. znajduje się blisko kanapy, ale czterema łapkami na ziemi). Czyli: psiak siedzi, leży lub stoi obok kanapy, na którą nie wskakuje, więc na podłodze (to ważne, nie w ręce) koło jego łapek ląduje przysmak wzmocniony entuzjastycznym "zejdź, super!". Zasady wychowania powinny bazować na tym, aby nauczyć psa zachowań, które Was cieszą, niż oduczyć psa zachowań niepożądanych. Dobre nawyki zasługują na smakołyki!

Przyzwyczajaj psa do hałasów i gestów

Postarajcie się zwrócić szczególną uwagę na te elementy codzienności, które mogą wystraszyć lub wywołać niepokój u małego psa. To świetne okazje, aby malec mógł pokonywać swoje obawy z Waszym wsparciem. To korzystnie wpłynie na Waszą relację. Jeżeli więc pojawi się bodziec wywołujący przestrach, dopingujcie szczeniaczka w powolnym oswajaniu go - dużo chwalcie, okazujcie dumę i zadowolenie. Dzięki temu pies będzie zyskiwał pewność siebie i otwartość na nowości.

Nauka czystości - ważny element wychowania

Naukę czystości liczymy w miesiącach, nie tygodniach życia. To normalne, że kilkumiesięczny pies załatwia swoje potrzeby w domu. Skoncentruj się na tym, aby wyprowadzać psa jak najczęściej, a już na pewno po każdym posiłku, przebudzeniu ze snu, piciu oraz zabawie. Jeśli zacznie załatwiać się w domu - zignoruj to i nie denerwuj się. Zadbaj o to, aby psiak dostał smakołyk i pochwałę za każdym razem, kiedy załatwi się na zewnątrz, a pies będzie wiedział, że warto! Nagradzanie psa jest ważne, zatem zaopatrz się w zapas przysmaków.

MR. BANDIT Trenerki sport extra z kaczką

Przeczytaj na blogu: Jak nauczyć psa czystości? Trening czystości szczeniaków i dorosłych psów

Zabawa ze szczeniakiem w dom

Szczenięctwo to czas szaleństwa i zabaw, jednak nie ma co panikować, jeśli po przybyciu do nowego domu czworonóg będzie początkowo wycofany. Należy zatroszczyć się wtedy o czas i spokój, aż pies zrozumie, że jest bezpieczny - w końcu właśnie zmienił się cały jego świat. Na początek lepiej kup więcej tańszych zabawek, bo maluchy szybko się nudzą, i je wymieniać, chowając "stare" na jakiś czas, żeby po rotacji stały się ponownie "nowe". Nie polecam zabawy Waszymi dłońmi ani stopami - te małe ząbki są jak igiełki, a szczeniak nie zrozumie, dlaczego czasem może Was podgryzać, a czasem mu nie wolno. Lepiej postawić na gryzaki.

Socjalizacja szczeniaka z otoczeniem

Po więcej informacji na temat tego, jak socjalizować czworonoga z psami i ludźmi zajrzyj do poprzedniego artykułu.

Nauka chodzenia na smyczy

Przede wszystkim wyrzućcie z głowy oczekiwania chodzenia na luźnej smyczy na początku Waszej drogi. Wypracowanie spokojnego zachowania na narzędziu, które jest psu zupełnie obce, trochę potrwa.

Zamiast tego skoncentrujcie się na samej smyczy i skojarzeniach, jakie z nią zbudujecie. Nie powinna być narzędziem przymusu, młodego pieska nie wolno ciągnąć na smyczy, nie mówiąc o szarpnięciach. Jeżeli linka będzie się pojawiała tylko wtedy, kiedy jest "trudno i strasznie" (przy ruchliwej ulicy, kiedy nam się spieszy, kiedy psiak się czegoś boi) to szybko będzie utożsamiana z brakiem poczucia bezpieczeństwa.

Postarajcie się zbalansować przypinanie smyczy w tych miejscach, gdzie stopień trudności środowiska wymaga posiadania kontroli nad psem dla jego bezpieczeństwa, z używaniem smyczy podczas zabaw, przyjemnych aktywności i wycieczek poza miasto. Operujcie linką tak, jakby jej nie było - tam, gdzie to możliwe, podążajcie za swoim podopiecznym, pozwalajcie na przystanki, obwąchiwanie jednego miejsca przez 5 minut, chodzenia poza ścieżką. Niech smycz będzie czymś neutralnym, co Was łączy, a nie narzędziem, które ma zmusić psa, aby był posłuszny.

Pamiętajcie: pies ma prawo iść wolniej lub szybciej, niż Wy byście chcieli, ma prawo chcieć stać i patrzeć, aby przyswoić otoczenie. Choć wymaga cierpliwości, to jest pozytywne zachowanie.

Przeczytaj także: Pies ciągnie na smyczy – co zrobić, aby go tego oduczyć?

Zabawa z młodym pieskiem na zewnątrz

Może być tak, że nim pies stanie się nieco bardziej pewny siebie na zewnątrz, nie będzie gotowy na zabawę poza domem - nie ma w tym nic złego. Podczas spacerów z maluchem skupcie się raczej na pokazywaniu mu świata i natury, niż na presji na zabawę lub trening.

Wychowanie i tresura szczeniaka

Nauka podstawowych komend

Wprowadzając pierwsze treningi, nie należy zapominać, że szczenię jest jak małe dziecko - nie da rady koncentrować się przez długi czas. Sesje szkoleniowe powinny zatem być krótkie, od kilku do maksymalnie kilkunastu minut. Lepiej zrobić parę niedługich interwałów w trakcie dnia, niż próbować trenować przez godzinę. Przysmaki dla psa powinny być na tyle atrakcyjne, aby stanowiły motywację, ale nie na tyle, aby psiak "stracił głowę" z ekscytacji. Polecam stosowanie metody mikro kroczków tak, aby pupil zrozumiał, czego od niego wymagamy, i miał szansę na poprawne wykonanie polecenia . Mimo to zdecydowanie najbardziej rekomenduję udanie się do trenera lub sprawdzonego psiego przedszkola, gdzie ktoś nauczy Was, jak uczyć Waszego psa. Szkolenie psa wcale nie jest takie proste!

Pozytywne wzmocnienie

Nie powinniśmy karać naszych psów za niepowodzenia - to my nie wyjaśniliśmy im dostatecznie dobrze, czego od nich oczekujemy. Tak, jak pisałam w moim pierwszym artkule, psy prezentują podobne style przywiązania do opiekunów, jak ludzkie dzieci do rodziców, jeśli więc będziemy je karać lub (co według mnie jest zakazane) krzywdzić fizycznie, nigdy nie będą miały z nami szczerej, głębokiej i bezpiecznej relacji. Unikajcie miejsc i osób stosujących tzw. "awersję", do której zaliczać się będzie przemoc fizyczna, w treningu, ponieważ grzeczny niekoniecznie oznacza szczęśliwy...

Wychowanie szczeniaka - o tym pamiętaj

Gryzienie - naturalny sposób poznawania świata

Szczenięta, podobnie do ludzkich dzieci, poznają świat poprzez branie wszystkiego do pyszczka i to, oprócz wymiany zębów, jedna z przyczyn ich podgryzania. Jednak jeśli to zachowanie psa skupia się na rękach właściciela to może być jedyny znany mu sposób na powiedzenie "nie chcę dotykania/głaskania/brania na ręce!". Sprawdź, czy problem nie zmniejszy się, kiedy uszanujesz tę prośbę swojego psa.

Duża ciekawość świata

To, że Wasz piesek jest ciekawski, to naturalna faza rozwoju, ale także coś, co może niewyobrażalnie wspomóc proces socjalizacji z ludźmi i innymi psami. Zachęcanie do eksplorowania świata w bezpieczny sposób to dobra droga do wychowania psa na pewnego siebie, otwartego towarzysza.

Czy szczeniak powinien być na kwarantannie do końca cyklu szczepień?

Po odpowiedź na to nurtujące pytanie również zapraszam do poprzedniego artykułu o socjalizacji.

Kącik adopcyjny

Dziś chciałabym przedstawić absolutnie wyjątkowego złotego psa o złotych oczach. Przed Wami Omlet! Osobiście uważam, że Omlet powinien być marzeniem wielu osób i zupełnie nie rozumiem, dlaczego po spędzeniu 3 lat na łańcuchu już 5 długich lat czeka w przytulisku... Omlecik to średniej wielkości, kastrowany samiec, który zaczaruje Cię złotym spojrzeniem, spokojem i uwielbieniem do nieśpiesznych, ale długich wędrówek po polach i lasach. Na jego zaufanie trzeba trochę zapracować (przysmaki pomogą!), ale ten spokojny, umiejący rozmawiać z psami pies wynagrodzi zaangażowanie przyszłego właściciela po stokroć. Omlet pilnie potrzebuje domu - jest najdłużej czekającym na dom psem w Stowarzyszeniu Cztery Łapy Żuromin. Czy zdąży kiedyś poznać, co to prawdziwy dom? Jeśli chcesz adoptować Omleta, odnajdź Stowarzyszenie Cztery Łapy Żuromin na Facebook'u lub Instagramie (@cztery_lapy_zuromin) lub zadzwoń do wolontariuszki Omleta (500 734 564).