Nadwaga u psa - przyczyny i wpływ na zdrowie

Nadwaga psa to problem, który nie tylko wpływa na wygląd pupila, ale przede wszystkim niesie poważne konsekwencje dla jego zdrowia i samopoczucia. Otyły pies szybciej się męczy, ma trudności z poruszaniem się, a jego organizm jest narażony na szereg powikłań – od problemów ze stawami, przez choroby serca, aż po cukrzycę. Warto mieć świadomość, jakie są najczęstsze przyczyny nadwagi oraz jakie ryzyko wystąpienia poważnych chorób niesie ze sobą zbyt duża masa ciała.

Nadwaga u psa - jak wygląda?

Nadwaga u psa nie zawsze jest łatwa do zauważenia, zwłaszcza jeśli pies ma długą lub gęstą sierść. Jednak istnieją proste metody, które pozwalają rozpoznać, czy pupil nie ma problemów z nadmierną masą ciała.

Jak rozpoznać nadwagę u psa:

• Wyczuwalność żeber i kręgosłupa – u psa z prawidłową wagą żebra i kręgosłup powinny być łatwo wyczuwalne pod palcami, bez konieczności mocnego uciskania. U psa z nadwagą żebra są ukryte pod warstwą tłuszczu.
• Talia – patrząc na psa z góry, powinno się widzieć za żebrami lekko „wciętą” talię. U psa z nadwagą sylwetka staje się bardziej prostokątna, talia zanika.
• Linia brzucha – u psa o prawidłowej wadze brzuch jest lekko podciągnięty. W przypadku nadwagi może być zaokrąglony, a przy otyłości – widocznie obwisły.
• Zachowanie psa – psy z nadwagą szybciej się męczą, są mniej skłonne do ruchu, mogą mieć zadyszkę nawet po krótkim wysiłku.

Jak rozpoznać otyłość?

Otyłość to stan, w którym masa ciała psa przekracza normę nawet o 20-30% lub więcej. Objawia się:

• brakiem możliwości wyczucia żeber i kręgosłupa nawet przy silniejszym nacisku,
• całkowitym brakiem talii, masywną, „okrągłą” sylwetką,
• widocznymi fałdami tłuszczu w okolicy szyi, nasady ogona, na klatce piersiowej,
• wyraźnymi trudnościami w poruszaniu się.

Które rasy mają tendencję do nadwagi?

Niektóre rasy psów wykazują wyraźnie większe predyspozycje do tycia. Należą do nich m.in.:

• Labrador retriever – znany z dużego apetytu i skłonności do „podjadania”.
• Beagle – łatwo przybiera na wadze, jeśli nie ma zapewnionej dużej dawki ruchu.
• Cocker spaniel – również ma tendencję do objadania się.
• Mops, buldog francuski i angielski – przy niskiej aktywności fizycznej łatwo rozwija nadwagę.
• Golden retriever – podobnie jak labrador, jest łakomczuchem z tendencją do tycia.
• Jamnik – jego budowa sprzyja gromadzeniu się tłuszczu w okolicy brzucha.
• Cavalier king charles spaniel – często przybiera na wadze, zwłaszcza przy obniżonej aktywności.

Oczywiście każda rasa może mieć problem z nadwagą, jeśli dieta jest nieprawidłowa lub pies ma za mało ruchu, ale wymienione wyżej są szczególnie narażone i warto bacznie kontrolować ich wagę.

Jakie są przyczyny nadwagi u psa?

Nadwaga u psa to problem, który nie bierze się znikąd – najczęściej wynika z kilku czynników, które wspólnie prowadzą do przekroczenia prawidłowej masy ciała. Kluczem do skutecznego zapobiegania i leczenia nadwagi jest zrozumienie, co może być jej przyczyną. Wśród najczęstszych wymienia się niewłaściwą dietę, brak ruchu, czynniki genetyczne, zabiegi kastracji i sterylizacji oraz wiek psa.

Przeczytaj na blogu: Ile razy dziennie karmić psa? Jak często powinien jeść pies?

Zła dieta i nawyki żywieniowe

Najczęstszą przyczyną nadwagi u psa jest nieodpowiednia dieta – przede wszystkim dostarczanie zbyt dużej ilości kalorii w stosunku do zapotrzebowania psa. Błędy, które najczęściej prowadzą do tycia, to:

• podawanie zbyt dużych porcji,
• częste dokarmianie psa resztkami ze stołu,
• nadmiar wysokokalorycznych smaczków,
• podawanie karmy niskiej jakości, bogatej w tłuszcze i węglowodany.

Niezwykle ważna jest też regularność posiłków oraz dostosowanie ich kaloryczności do wieku, rasy i aktywności psa.

VET EXPERT OBESITY DOG - sucha karma weterynaryjna dla psów

Za mało ruchu

Aktywność fizyczna jest niezbędna do utrzymania prawidłowej masy ciała. Zbyt mała ilość spacerów, brak zabawy, a także niedostosowanie poziomu ruchu do potrzeb psa prowadzą do magazynowania tkanki tłuszczowej. Psy, które nie wychodzą regularnie na długie spacery lub nie angażują się w zabawy wymagające ruchu szybciej przybierają na wadze, zwłaszcza jeśli ich dieta nie jest odpowiednio zbilansowana.

Warto pamiętać, że wypuszczenie psa na chwilę do ogródka nie zastąpi spaceru. Psy, szczególnie te pozbawione towarzystwa i dodatkowych bodźców, zazwyczaj ograniczają swoją aktywność w ogrodzie do minimum. Dopiero spacer – zwłaszcza dłuższy, z możliwością eksplorowania otoczenia – pozwala spalić odpowiednią liczbę kalorii, a także wspomaga kondycję fizyczną i psychiczną psa.

Predyspozycje rasowe

Jak wspomnieliśmy wcześniej, niektóre rasy psów mają naturalną tendencję do tycia. Labradory, beagle, mopsy, cocker spaniele czy jamniki są szczególnie podatne na przybieranie na wadze, jeśli nie mają zapewnionej odpowiedniej dawki ruchu i kontroli żywienia. 

Co więcej, odchudzanie psa, który ma wrodzoną skłonność do nadwagi, jest znacznie trudniejsze niż w przypadku ras bez tej skłonności. Proces ten wymaga dużej konsekwencji – zmniejszenia kaloryczności posiłków, wprowadzenia odpowiedniej diety oraz regularnego zwiększania aktywności fizycznej. Nawet niewielkie odstępstwa, takie jak częste podawanie smakołyków, mogą niweczyć efekty diety.

Kastracja i sterylizacja

Po zabiegu kastracji lub sterylizacji zmienia się gospodarka hormonalna psa, co może prowadzić do spowolnienia metabolizmu oraz zwiększenia apetytu. Jeśli nie zmodyfikujemy diety po takim zabiegu (zmniejszenie porcji, wybór karmy dla psów po kastracji/sterylizacji) i nie zadbamy o odpowiednią ilość ruchu, pies bardzo łatwo zaczyna tyć.

Przeczytaj na blogu: Karma dla psa po sterylizacji lub kastracji - jaka powinna być dieta psa?

Wiek

Starsze psy naturalnie stają się mniej aktywne, ich metabolizm zwalnia, a zapotrzebowanie kaloryczne spada. Jeśli opiekun nie dostosuje diety do zmieniających się potrzeb, może dojść do gromadzenia się tkanki tłuszczowej. W połączeniu z ewentualnymi problemami zdrowotnymi, które ograniczają ruch (np. choroby stawów), ryzyko nadwagi u psów seniorów znacznie wzrasta.

Przeczytaj na blogu: Karmienie psa seniora - jaka dieta i karma dla starszego psa?

Nieleczona nadwaga i otyłość - jakie są konsekwencje?

Nadwaga i otyłość to nie tylko problem estetyczny. Zbyt duża masa ciała psa bezpośrednio wpływa na jego zdrowie i samopoczucie, a nieleczona prowadzi do poważnych konsekwencji, które mogą znacząco obniżyć jakość i długość życia psa.

Nadmiar tkanki tłuszczowej: 

• Obciąża stawy i kości – każdy dodatkowy kilogram to większe obciążenie dla układu kostno-stawowego. Wiąże się z większym ryzykiem pojawienia się problemów z poruszaniem się, bólu stawów, a nawet kulawizny. Co ważne, dolegliwości te mogą wystąpić nawet u młodych psów, zwłaszcza u ras predysponowanych do tycia, takich jak labradory czy mopsy.
• Zwiększa ryzyko chorób układu krążenia i serca– nadmierna masa ciała utrudnia pracę serca, co może prowadzić do nadciśnienia i niewydolności krążeniowej.
• Predysponuje do rozwoju cukrzycy – otyłość zaburza gospodarkę insulinową organizmu, co zwiększa ryzyko zachorowania na cukrzycę typu II.
• Wpływa negatywnie na funkcjonowanie układu oddechowego – nadwaga sprawia, że pies szybciej się męczy, ma trudności z oddychaniem, a podczas wysiłku może pojawiać się zadyszka.
• Obniża odporność i zwiększa podatność na choroby – psy z nadwagą są bardziej narażone na infekcje i trudniej radzą sobie z chorobami przewlekłymi.

Dodatkowo, nadmierna masa ciała wpływa na jakość życia psa – ogranicza jego ruchliwość, sprawia, że traci chęć do zabawy, staje się apatyczny i mniej zainteresowany otoczeniem. Im dłużej problem pozostaje nierozwiązany, tym trudniej przywrócić zwierzaka do prawidłowej wagi, dlatego tak ważna jest szybka reakcja.

Jak odchudzić psa? Od czego zacząć?

Odchudzanie psa wymaga konsekwencji, cierpliwości oraz kompleksowego podejścia. Kluczem do sukcesu jest nie tylko zmniejszenie ilości podawanych kalorii, ale również zmiana trybu życia pupila i wykluczenie ewentualnych przyczyn zdrowotnych, które mogą utrudniać redukcję masy ciała.

Przeczytaj na blogu: Jak odchudzić psa - jak poradzić sobie z nadwagą i otyłością u psa?

Wizyta u lekarza i wykluczenie chorób

Pierwszym krokiem przed rozpoczęciem odchudzania psa powinna być wizyta u lekarza weterynarii. Specjalista oceni ogólny stan zdrowia psa, określi stopień nadwagi lub otyłości oraz zależny od ilości tkanki tłuszczowej oraz zaproponuje bezpieczny plan redukcji wagi.

VET EXPERT OBESITY DOG 400g - mokra karma weterynaryjna dla psów

Co ważne, nadwaga może być nie tylko skutkiem zbyt kalorycznej diety czy braku ruchu, ale również objawem chorób, które zaburzają metabolizm i sprzyjają gromadzeniu się tkanki tłuszczowej. Warto wykluczyć m.in.:

• Niedoczynność tarczycy  – spowolniona praca tarczycy prowadzi do obniżenia tempa metabolizmu, co ułatwia przybieranie na wadze.
• Nadczynność kory nadnerczy (zespół Cushinga) – powoduje nieprawidłowe odkładanie tłuszczu, zwiększony apetyt i zanik mięśni.
• Insulinooporność lub cukrzycę – zaburzenia gospodarki węglowodanowej wpływają na masę ciała.
• Choroby wątroby i nerek – mogą ograniczać aktywność psa i zaburzać metabolizm.

Podstawowe badania diagnostyczne, które lekarz weterynarii może zlecić:

• morfologia i biochemia krwi – ocena ogólnego stanu zdrowia, funkcji narządów (wątroba, nerki), poziomu glukozy,
• profil hormonalny – szczególnie badanie poziomu hormonów tarczycowych (TSH, FT3, FT4) oraz kortyzolu w kontekście zespołu Cushinga,
• badanie moczu – pomocne w diagnostyce cukrzycy, problemów nerkowych oraz infekcji,
• USG jamy brzusznej – pozwala ocenić stan narządów wewnętrznych.

Dopiero po wykluczeniu przyczyn zdrowotnych lekarz dobierze odpowiedni plan żywieniowy i wskaże zalecenia dotyczące dalszego postępowania.

Przeczytaj na blogu: Karma light dla psa - jak wybrać karmę odchudzającą? Ranking

Zmiana nawyków i żywienia

Drugim kluczowym krokiem jest zmodyfikowanie diety psa. Najczęstsze błędy, które trzeba wyeliminować to:

• Podawanie zbyt dużych porcji – warto ważyć karmę i stosować się do zaleceń producenta lub lekarza.
• Podawanie resztek ze stołu, częstowanie psa tłustymi przekąskami czy smaczkami - najlepiej w ogóle zaniechać tego typu dokarmiania.
• Wybór nieodpowiedniej karmy – dla psa z nadwagą poleca się karmy o obniżonej kaloryczności i zawartości tłuszczu, ale bogate w błonnik i białko dobrej jakości, np.: VET EXPERT OBESITY DOG – sucha karma dietetyczna wspomagająca redukcję masy ciała, z dodatkiem L-karnityny oraz niską zawartością tłuszczu i kalorii, oraz VET EXPERT OBESITY DOG – mokra karma dietetyczna, która ułatwia kontrolę wagi, zapewniając uczucie sytości i dostarczając niezbędnego białka do utrzymania masy mięśniowej.

Warto również restrykcyjnie przestrzegać stałych por posiłków i unikać zostawiania karmy w misce „na cały dzień”. Zobacz wszystkie karmy odchudzające dla psa

Większa aktywność fizyczna

Samo zmniejszenie ilości jedzenia i zmiany w diecie często nie są wystarczające – niezbędne jest również zwiększenie aktywności psa. Dłuższe spacery to podstawa, ale dobrze jest też urozmaicić codzienny plan dnia:

• Tor przeszkód w ogrodzie lub domu – ustawienie prostych przeszkód do przeskakiwania lub omijania zmotywuje psa do ruchu (warto sprawdzić wcześniej czy pies nie ma problemów ze stawami).
• Zabawy węchowe i tropienie – rozrzucanie karmy lub smaczków po domu/ogrodzie zachęci psa do aktywnego szukania i poruszania się.
• Bieganie przy rowerze (w przypadku zdrowych psów dużych ras).
• Pływanie – świetna opcja dla psów z problemami ze stawami; nie obciąża kości, a jednocześnie zapewnia intensywny wysiłek.
• Zabawy z innymi psami – jeśli pies jest towarzyski, spotkania z innymi czworonogami, np. w specjalnie wyznaczonych w przestrzeni miejskiej parkach dla psów, mogą skutecznie zmotywować go do biegania.
• Zabawy w przeciąganie liny, aportowanie – nawet w domu można w ten sposób aktywnie spędzić czas.

Ważne, by wprowadzać zmiany stopniowo, dostosowując intensywność do aktualnej kondycji psa. Zbyt forsowny wysiłek może być niebezpieczny, zwłaszcza dla psów starszych lub chorych.