Jak odchudzić psa - jak poradzić sobie z nadwagą i otyłością u psa?

Badania pokazują, że ponad połowa opiekunów psów z nadwagą i otyłością zaniża ocenę kondycji swoich zwierzaków.* Tymczasem ignorowanie tego problemu z czasem prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych, a nawet śmierci czworonoga. Warto więc wiedzieć, z czego wynika nadwaga i otyłość u psów oraz jak skutecznie przeprowadzić proces odchudzania.

Przyczyny otyłości i nadwagi u psa

Przyczyny nadmiernej masy ciała psa wynikają zarówno z uwarunkowań zewnętrznych, czyli środowiskowych, jak i wewnętrznych.

Złe nawyki żywieniowe

Poprawa warunków życia i stały dostęp do wysokokalorycznego pokarmu sprawiają, że problem nadwagi i otyłości w przypadku psów znacząco wzrósł. Głównym winowajcą są złe nawyki żywieniowe psa wynikające z przyzwyczajeń opiekuna.

Podawanie psu nadmiernej ilości posiłków i przekąsek czy też resztek pożywienia człowieka powoduje, że dzienne zapotrzebowanie energetyczne czworonoga zostaje znacząco przekroczone, co w konsekwencji prowadzi do odkładania się tkanki tłuszczowej i nadwagi.

Kolejnym problemem jest to, że, opiekunom często nie udaje się określić ilości wydatkowanej energii w stosunku do pobranych kalorii, co w konsekwencji prowadzi do stałego przekarmienia, zwłaszcza gdy podawaniem posiłków psu zajmują się wszyscy domownicy, przez co trudno zbilansować ilość posiłków i dopuszczalną ilość przysmaków.

Warto też wspomnieć o tym, że psy pozostające w domu mają zapewniony komfort termiczny, podczas gdy psy żyjące w środowisku zewnętrznym wykorzystują na termogenezę jakieś 1/3 energii pobranej z pożywienia. Z tego powodu psy przebywające w domu będą potrzebować mniejszej ilości kalorii w porównaniu do tych, które żyją na zewnątrz.

Gdy pies spożywa więcej kalorii niż jest w stanie wykorzystać, wówczas ich nadmiar odkłada się w organizmie w postaci tkanki tłuszczowej i z czasem może doprowadzić do nadwagi u psa.

Przeczytaj na blogu:

Jak karmić psa? Praktyczny poradnik dla wszystkich właścicieli psów

Karmienie mieszane psa - czy można łączyć karmę suchą i mokrą?

Mało lub brak ruchu

Niska aktywność fizyczna to kolejna przyczyna otyłości wśród psów. Opiekunowie psów często są w ciągu dnia tak zajęci, że ograniczają się do kilku krótkich spacerów z psem wokół domu, aby mógł załatwić swoje potrzeby fizjologiczne.

Tymczasem czworonogi potrzebują każdego dnia odpowiedniej dawki ruchu, aby utrzymać prawidłową wagę. Przynajmniej jeden spacer w ciągu dnia powinien obejmować wspólną zabawę, dłuższy marsz czy bieg z psem. Pozwoli mu to nie tylko wykorzystać energię z pożywienia, ale też zadbać o kondycję fizyczną i psychiczną.

Wiek psa

Potrzeby energetyczne psów maleją wraz z wiekiem, dlatego otyłość zagraża zwłaszcza psom w starszym wieku, które są od lat karmione tak samo. Trzeba jednak pamiętać, że starsze psy są mniej aktywne fizycznie, ich metabolizm zwalnia, a co za tym idzie, zmniejszył się też wydatek kaloryczny.

Predyspozycje ras

Pewne rasy psów mają genetyczne predyspozycje do nabierania nadmiernej masy ciała. Na przykład u około 25% labradorów występuje mutacja genu kodującego POMC, który odgrywa istotną rolę w podwzgórzowej kontroli apetytu. W efekcie pies jest mniej podatny na odczuwanie sytości, a co za tym idzie, ma zwiększony apetyt. Z tego względu ograniczenie nadmiernego apetytu u psów z mutacją genu POMC może być dużym wyzwaniem dla ich opiekunów.** Inne rasy psów szczególnie narażone na nadwagę to między innymi beagle, jamniki, basset houndy, spaniele czy teriery szkockie.

Przeczyta na blogu: Ile razy dziennie karmić psa? Jak często powinien jeść pies?

Kastracja i sterylizacja

Psia nadwaga bywa też konsekwencją zaburzeń hormonalnych, zwłaszcza po zabiegu kastracji czy sterylizacji, które znacznie spowalniają metabolizm i jednocześnie zwiększają apetyt u czworonogów. U wielu psów z nadprogramowymi kilogramami stwierdzono też niedobór wolnej tyroksyny (FT4), odpowiadającej za prawidłową pracę tarczycy. 

Przeczytaj na blogu: Karma dla psa po sterylizacji lub kastracji - jaka powinna być dieta psa?

Jakie są konsekwencje nieleczonej nadwagi u psa?

Nieleczona nadwaga znacząco wpływa na pogorszenie stanu zdrowia psów. Z jej powodu mogą rozwinąć się:

• choroby układu krążenia i oddechowego - i związane z nimi wtórne choroby nerek i serca,
• cukrzyca,
• choroby endokrynologiczne - nadczynność kory nadnerczy, niedoczynność tarczycy,
• schorzenia ortopedyczne - związane z przeciążeniem stawów,
• choroby dermatologiczne,
• choroby nowotworowe.

Otyłe psy wykazują też mniejszą odporność, przez co są bardziej podatne na infekcje i zakażenie drobnoustrojami, mogą też mieć problemy z płodnością.

Jak rozpoznać nadwagę u psa?

Do rozpoznawania problemu nadwagi u czworonogów stosuje się 9-stopniową skalę oceny kondycji ciała BCS (Body Condition Score), gdzie stopień 5 oznacza idealną masę ciała, a stopień 9 - znaczną otyłość. Każdy stopień BCS między 5 a 9 to 10% nadmiernej masy ciała. Obecnie jest to najpopularniejsze narzędzie do szacowania lub oceny stopnia nadwagi i otyłości oraz szacowania prawidłowej masy ciała psów.

BCS opiera się na ocenie wizualnej i palpacyjnej ciała, jednak skupia się głównie na ocenie zawartości tłuszczu, pomijając zawartość masy mięśniowej. Dlatego ocenę BCS należy stosować równolegle z oceną stopnia umięśnienia psa - MCS (Muscle Condition Score). Skala MCS pozwala określić czy zwierzę ma prawidłową muskulaturę ciała.

Pies z nadwagą odznacza się pewnymi charakterystycznymi cechami wyglądu, które uwzględnia skala BCS. Są to między innymi:

• trudno wyczuwalne żebra i inne kości pod grubą warstwą tłuszczu,
• widoczne podkasanie brzucha,
• widoczne poszerzenie tułowia,
• obły zarys i widoczne pogrubienie ogona.

Otyłość u psa rozpoznajemy po:

• bardzo trudno wyczuwalnych żebrach pod masywną warstwą tłuszczu podskórnego,
• pogrubionej nasadzie ogona, niemożliwych do wyczucia strukturach kostnych,
• widocznym fałdzie brzusznym i brak widocznego wcięcia w talii,
• widocznym z góry poszerzonym tułowiu,
• grubej warstwie tłuszczu podskórnego w okolicy szyi i lędźwi.

Jak skutecznie odchudzić psa?

Odchudzanie psa to wieloetapowy proces, który wymaga od opiekuna zdobycia odpowiedniej wiedzy i konsekwencji w trzymaniu się ustalonej diety dla psa. Celem odchudzania nie powinno być idealnej sylwetki, lecz optymalnej masy ciała dla danego osobnika. W procesie odchudzania znaczenie ma stopień nadwagi, wiek zwierzęcia i choroby współistniejące. Wszystko to wymaga indywidualnego podejścia.

Zmiana karmy i sposobu karmienia

Mogłoby się wydawać, że najprostszym sposobem na odchudzenie psa jest po prostu zmniejszenie dawki karmy bytowej. Nie jest to jednak dobre rozwiązanie, gdyż znacznie obniżenie dotychczasowych porcji karmy dla psa szybko doprowadzi do niedoborów składników odżywczych i zaburzeń metabolicznych.

Przeczytaj na blogu: Jak walczyć z otyłością u psów?

Zamiast tego rekomendowane jest zastosowanie karm dietetycznych odchudzających. Mają one zwiększoną zawartość białka na poziomie 25-50% w suchej masie i włókna pokarmowego (12-25% w suchej masie), a jednocześnie zmniejszoną ilość tłuszczu na poziomie 5-15% w suchej masie. Dzięki temu są one mnie kaloryczne, ale zapewniają uczucie sytości.

Dodatkowo karmy odchudzające zawierają substancje wspomagające odchudzanie, m. in. L-karnitynę, przeciwutleniacze, probiotyki i prebiotyki.

Podając posiłek psu, należy za każdym razem dokładnie odmierzać porcję przy pomocy wagi kuchennej. Posiłki w ciągu dnia powinny być podzielone na kilka mniejszych, około 4-5. Częstsze posiłki pozwalają optymalizować procesy trawienne i uzyskać lepszy efekt uczucia sytości na dłużej.

VET EXPERT OBESITY DOG - sucha karma weterynaryjna dla psów

VET EXPERT oferuje karmy suche i mokre odchudzające dla psa, które pozwalają skutecznie dbać o prawidłową masę ciała czworonogów. VET EXPERT Obesity Dog to pełnoporcjowa, dietetyczna karma, która wspomaga odchudzanie, ale może też być podawana dorosłym psom w celu regulacji poziomu glukozy. Niska wartość energetyczna pomaga obniżyć wagę psa, a odpowiednia zawartość białka sprzyja zachowaniu stabilnej masy mięśniowej.

Dieta domowa dla psa z nadwagą

Alternatywą dla odchudzającej karmy bytowej jest dieta domowa. Odpowiednia dieta powinna uwzględniać zapotrzebowanie kaloryczne psa oraz odpowiednie ilości poszczególnych składników pokarmowych. Najlepiej, gdy przepisy na domowe posiłki dla psa zostaną opracowane przez dietetyka zwierzęcego.

W diecie odchudzającej dla psa sprawdzą się chude gatunki mięsa zwierząt rzeźnych i dziczyzny oraz warzywa. Nie powinny się w niej znajdować źródła węglowodanów, takie jak ryż czy makaron. Jeżeli w diecie psa pojawiają się przysmaki podawane na przykład podczas zabawy lub szkolenia, postaw na przekąski lekkostrawne i zawsze uwzględniaj je w dziennym bilansie kalorycznym. Zamiast przysmaków w postaci chrupek wybierz suszone lub liofilizowane mięso, kawałek marchewki, cukinii czy jabłka, jeżeli pies je lubi.

Ogranicz przysmaki

W trakcie odchudzania psa bardzo ważne jest kontrolowanie dodatkowych źródeł pokarmu. Podawanie przekąsek między posiłkami zaburza całodzienny bilans i jest jedną z przyczyn nadwagi. Najlepiej na czas odchudzania zrezygnować podawania przysmaków, jeżeli jednak nie jest to możliwe, należy ustalić, jakie przekąski i w jakich ilościach mogą być podawane.

Wszelkie dodatki do codziennego jadłospisu psa powinny stanowić od 10% do 20% obliczonego dziennego zapotrzebowania na energię w przypadku psa z prawidłową masą ciała. U zwierząt z nadwagą nie zaleca się przekraczania wartości 10% DER (Daily Energy Requirement). Warto podawać smakołyki niskokaloryczne, poniżej 30 kcal na przysmak.

Konsultacja z lekarzem weterynarii

Skuteczne odchudzanie psa opiera się na szczegółowo opracowanym planie poprzedzonym wywiadem żywieniowym. W tym celu warto skonsultować się z lekarzem weterynarii, który przeprowadzi taki wywiad i zleci odpowiednie badania pozwalające wykluczyć różne przyczyny nadwagi. Dzięki temu plan odchudzania będzie dostosowany do Twojego psa, jego wieku, stanu zdrowia i innych predyspozycji.

Dodatkowa aktywność

Chociaż zmiana nawyków żywieniowych jest kluczowa w walce z nadwagą, ważna jest też wzmożona aktywność fizyczna. Dzięki niej pies wzmocni i rozbuduje mięśnie, co wpłynie pozytywnie na jego kondycję. W trakcie zabawy, spacerów i biegów pies spala tkankę tłuszczową, a w połączeniu z prawidłową dietą szybko osiągnie wagę docelową.

Podsumowanie

Odchudzanie psa to wyzwanie zarówno dla właściciela, jak i zwierzaka. Dlatego warto dbać o zdrowe żywienie psa, odpowiednią dawkę ruchu i regularne badania, aby zadbać o prawidłową sylwetkę i zdrowie pupila.