Zapalenie dziąseł u kota - objawy i leczenie

Zobacz, jak rozpoznać pierwsze objawy choroby dziąseł u kota, na czym polega diagnozowanie i leczenie stanu zapalnego dziąseł oraz jak skutecznie zapobiegać nawrotom tego problemu stomatologicznego.

Przyczyny zapalenia dziąseł u kota

Zapalenie dziąseł u kota to częsty problem stomatologiczny, który może rozwijać się stopniowo i przez długi czas pozostawać niezauważony. Przyczyny stanu zapalnego są zróżnicowane – od błahych zaniedbań higienicznych po poważne choroby ogólnoustrojowe. Zmiany zapalne mogą mieć charakter miejscowy (np. przez nagromadzony kamień nazębny) lub być objawem toczących się w organizmie procesów chorobowych.

Do najczęstszych przyczyn zapalenia dziąseł u kota należą:

• Płytka nazębna i kamień – brak regularnej higieny jamy ustnej prowadzi do nagromadzenia bakterii, które powodują stan zapalny przy krawędzi dziąseł.
• Zła dieta – miękka, wysoko przetworzona karma nie zapewnia naturalnego „ścierania” osadu z zębów, co sprzyja rozwojowi płytki nazębnej.
• Zaburzenia odporności – koty z obniżoną odpornością (np. w podeszłym wieku, po chorobach) są bardziej podatne na infekcje jamy ustnej.
• Infekcje wirusowe – wirusy takie jak FIV (koci wirus niedoboru odporności), FeLV (białaczka kotów) czy herpeswirus mogą powodować wtórne zapalenia dziąseł.
• Choroby autoimmunologiczne – w przebiegu zapalenia limfocytarno-plazmocytarnego układ odpornościowy kota atakuje własne tkanki jamy ustnej.
• Choroby przewlekłe – niewydolność nerek, cukrzyca i inne schorzenia mogą osłabiać barierę ochronną błon śluzowych i sprzyjać rozwojowi stanu zapalnego.
• Reakcje na leki i terapie – długotrwałe stosowanie leków immunosupresyjnych, glikokortykosteroidów czy niektórych antybiotyków może wpływać na florę bakteryjną i odporność błon śluzowych.
• Reaktywność dziąseł typowa dla wieku młodzieńczego, czyli tzw. młodzieńcze zapalenie dziąseł – u niektórych młodych kotów (zwłaszcza między 3. a 12. miesiącem życia) dochodzi do nadmiernej reakcji zapalnej dziąseł w okresie wymiany zębów. Stan ten może ustąpić samoistnie, ale nieleczony może przekształcić się w przewlekłe zapalenie jamy ustnej.
• Genetyczne predyspozycje rasowe – niektóre rasy, np. maine coon, abisyński czy perski, mogą być bardziej narażone na problemy stomatologiczne.

VET EXPERT PLAQUE OFF ® - preparat dla psów i kotów wspomagający utrzymanie zdrowia jamy ustnej

Objawy zapalenia dziąseł u kotów

Zapalenie dziąseł u kota może rozwijać się długo i w sposób niewidoczny, dlatego opiekunowie często zauważają problem dopiero wtedy, gdy stan jest już zaawansowany. Tymczasem już łagodne objawy stanu zapalnego powinny wzbudzić czujność, ponieważ mogą być sygnałem poważniejszych schorzeń jamy ustnej, a także chorób ogólnoustrojowych.

Do najczęstszych objawów zapalenia jamy ustnej i dziąseł u kotów należą:

• zaczerwienienie i obrzęk dziąseł – szczególnie wzdłuż linii zębów, często symetryczne,
• krwawienie dziąseł – może występować samoistnie lub przy dotyku, np. podczas jedzenia,
• nieprzyjemny zapach z jamy ustnej (halitoza) – charakterystyczny objaw towarzyszący stanom zapalnym i infekcjom,
• nadmierne ślinienie się – ślina bywa pienista, a nawet zabarwiona krwią,
• problemy z jedzeniem – kot je wolniej, wybiera tylko miękką karmę, może całkowicie odmówić jedzenia,
• pocieranie pyska łapą lub ocieranie się o przedmioty – objaw bólu lub dyskomfortu,
• agresja przy próbie obejrzenia pyszczka – nawet spokojny kot może zareagować nerwowo z powodu bólu,
• spadek masy ciała i ogólne osłabienie – efekt długotrwałego bólu, niedożywienia lub przewlekłego stanu zapalnego.

W zaawansowanych przypadkach mogą pojawić się owrzodzenia, cofanie się dziąseł, odsłonięte szyjki zębowe, a nawet rozchwianie lub wypadanie zębów. Warto pamiętać, że ból w jamie ustnej może mieć duży wpływ na zachowanie kota i jego jakość życia.

VET EXPERT STOMAFERIN ULTRA – specjalistyczny preparat do jamy ustnej dla psów i kotów 30 ml

Leczenie zapalenia dziąseł u kota

Leczenie zapalenia dziąseł u kota zawsze powinno być poprzedzone prawidłową diagnozą – samo podanie leków przeciwzapalnych bez ustalenia przyczyny może przynieść jedynie chwilową poprawę, a nie trwałe wyleczenie. W zależności od stopnia zaawansowania choroby i jej podłoża, stosuje się leczenie farmakologiczne, stomatologiczne, a czasem także dietetyczne i wspomagające odporność.

Diagnostyka i badania

Pierwszym krokiem jest szczegółowe badanie jamy ustnej przez lekarza weterynarii. W wielu przypadkach potrzebna jest:

• ocena jamy ustnej w sedacji (umożliwia dokładne obejrzenie zębów i dziąseł),
• zdjęcia rentgenowskie szczęki i żuchwy (RTG stomatologiczne),
• morfologia i biochemia krwi (w celu oceny ogólnego stanu zdrowia i funkcji nerek, wątroby),
• testy w kierunku chorób wirusowych (FIV, FeLV),
• posiew bakteriologiczny lub wymaz z błon śluzowych (w trudniejszych przypadkach),
• oznaczenie poziomu glukozy lub badania hormonalne – jeśli podejrzewane są choroby ogólnoustrojowe.

Leczenie farmakologiczne

W łagodniejszych przypadkach stanu zapalnego w obrębie jamy ustnej stosuje się leczenie objawowe – środki przeciwzapalne (najczęściej niesteroidowe), antybiotyki (jeśli występuje infekcja bakteryjna) oraz preparaty stomatologiczne w formie żeli, płukanek lub dodatków do wody. W przypadkach przewlekłych lub przebiegających z zaburzeniami układu immunologicznego (jak zapalenie limfocytarno-plazmocytarne), lekarz może zdecydować o podaniu leków immunosupresyjnych lub kortykosteroidów.

Leczenie stomatologiczne

Podstawą leczenia w wielu przypadkach jest profesjonalna sanacja jamy ustnej w sedacji, obejmująca:

• usunięcie kamienia nazębnego (skaling ultradźwiękowy),
• polerowanie zębów,
• ekstrakcję (usunięcie) zębów zmienionych chorobowo lub rozchwianych.

U niektórych kotów z przewlekłym i bolesnym zapaleniem dziąseł, które nie reaguje na leczenie farmakologiczne, konieczne może być usunięcie większości lub wszystkich zębów – co paradoksalnie często przynosi dużą ulgę i poprawę jakości życia.

Przeczytaj na blogu: Chore zęby u kota - objawy, leczenie. Jak dbać o zęby kota?

VET EXPERT CARYODENT® zestaw FINGER WIPES i PROLIQUA - czyściki i płyn do higieny jamy ustnej psa i kota

Profilaktyka - jak dbać o higienę jamy ustnej kota?

Chociaż koty niechętnie pozwalają zaglądać sobie do pyszczka, regularna profilaktyka jamy ustnej ma zasadnicze znaczenie dla ich zdrowia i komfortu życia. Wczesne wdrożenie odpowiednich nawyków higienicznych pozwala uniknąć bólu, stanów zapalnych, a nawet poważnych chorób ogólnoustrojowych, które mogą mieć swoje źródło w zaniedbanej jamie ustnej.

Przeczytaj na blogu: Dbaj o higienę jamy ustnej psa i kota! Przeczytaj w jaki sposób czyścić zęby pupila

Jak dbać o kocie zęby i dziąsła?

• Szczotkowanie zębów – to najlepsza metoda usuwania płytki bakteryjnej. Warto stopniowo przyzwyczajać kota do zabiegu już od kociaka, używając specjalnych szczoteczek i past przeznaczonych dla zwierząt (nigdy ludzkiej pasty!).
• Dieta wspomagająca higienę jamy ustnej – niektóre karmy suche mają strukturę pomagającą mechanicznie oczyszczać powierzchnię zębów. Można też wprowadzić przekąski dentystyczne, o ile są dobrze tolerowane przez kota.
• Suplementy i dodatki do wody – istnieją preparaty, które dodane do miski z wodą ograniczają rozwój bakterii w jamie ustnej i pomagają utrzymać świeży oddech. Przykładem jest Caryodent Proliqua od VET EXPERT – płyn, który ogranicza namnażanie się drobnoustrojów i powstawanie płytki nazębnej.
• Regularne kontrole u lekarza weterynarii – przynajmniej raz w roku warto poprosić o ocenę stanu uzębienia. U starszych kotów lub tych, które mają problemy z dziąsłami – nawet częściej.

Warto pamiętać, że nieleczone zapalenie dziąseł może prowadzić do parodontozy – przewlekłej choroby przyzębia, która powoduje stopniowe oddzielanie się dziąseł od szyjek zębów i odsłanianie korzeni zębów a w rezultacie - rozchwianie i utratę uzębienia. To nie tylko bolesne schorzenie, ale też realne zagrożenie dla zdrowia całego organizmu – bakterie z jamy ustnej mogą przedostawać się do krwiobiegu i uszkadzać m.in. nerki i serce.