Koprofagia - dlaczego pies je kupy? Co z tym zrobić?

Czym jest koprofagia?

Koprofagia to termin pochodzący z języka greckiego powstały z dwóch słów: copros - kał i phagein - jedzenie. Oznacza zjadanie własnych lub cudzych odchodów. Mówimy wtedy o autokoprofagii lub allokoprofagii. Koprofagia występuje u wielu gatunków zwierząt, na przykład królików, u których jest to zachowanie całkowicie naturalne.

Można ją zaobserwować także u psów, zwłaszcza szczeniaków. Normalnym zjawiskiem jest zjadanie odchodów przez psie matki, które w ten sposób oczyszczają otoczenie. Szczenięta mogą zacząć naśladować zachowanie mamy i zacząć zjadać odchody swoje lub rodzeństwa. Mogą też to robić w zabawie lub ze zwykłej ciekawości. Niektóre psy w młodym wieku zjadają odchody instynktownie, gdyż zawarte w kale bakterie mogą służyć budowaniu mocnej flory bakteryjnej jelit.

Taka sytuacja może występować do 6. miesiąca życia i z czasem powinna samoistnie zaniknąć. Jeżeli jednak problem koprofagii występuje dłużej lub pojawia się u dorosłego osobnika, nie należy tego bagatelizować.

Zjadanie kału przez psa jest niebezpieczne, gdy pochodzi ono z niewiadomego źródła, czyli na przykład są to odchody innego psa spotkane podczas spaceru. Taki pies może nie być szczepiony i odrobaczony, a w jego kale mogą znajdować się pasożyty i bakterie, które przedostają się do organizmu pupila, powodując w najlepszym razie biegunkę i wymioty, a w najgorszym poważniejsze choroby.

Trzeba też pamiętać, że niektóre pasożyty odzwierzęce mogą przenosić się na ludzi, co jest szczególnie niebezpieczne w przypadku dzieci bawiących się z czworonogami.

Dlaczego pies zjada odchody - najczęstsze przyczyny

Chociaż na pewnym etapie życia koprofagia u psa może być przejściowa, przeważnie ma ona swoje przyczyny związane z niedoborami żywieniowymi, chorobami i zaburzeniami behawioralnymi. Omówimy je pokrótce.

Zjadanie odchodów a niedobory żywieniowe

Gdy pies ma monotonną dietę ubogą w składniki odżywcze może dojść do poważnych niedoborów i niedożywienia. W efekcie zwierzę instynktownie zacznie poszukiwać pokarmów, które będą zawierać brakujące składniki odżywcze. Może wtedy wystąpić zjawisko koprofagii. Świeży kał jest bowiem źródłem aktywnych enzymów trawiennych, kwasów tłuszczowych, witamin z grupy B i witaminy K.

Przeczytaj na blogu:

Co powinien jeść pies – podstawy prawidłowego odżywiania psa

Jak karmić psa? Praktyczny poradnik dla wszystkich właścicieli psów

Aby zapobiegać niedoboromuzupełniać składniki odżywcze, właściciele psów powinni dbać o urozmaiconą dietę i odpowiednio dobraną suplementację. Preparaty witaminowe i mineralne, na przykład VET EXPERT MultiVitamin, to dobry wybór, aby wspomóc dietę psa o niezbędne składniki pokarmowe.

VET EXPERT MultiVitamin

Zawiera on między innymi cynk, żelazo, witaminy z grupy B, mangan i miedź, niezbędne dowspomagające prawidłowego funkcjonowaniea organizmu psów. Z kolei VET EXPERT VetAminex zawiera witaminy i minerały w większym stężeniu i świetnie wspiera zdrowie i zmniejsza wystąpienie koprofagii u uzupełnienie braki żywieniowe psa t., chroniąc pupila przed wystąpieniem koprofagii.

VET EXPERT VetAminex

Choroby pasożytnicze i pokarmowe

Inną częstą przyczyną koprofagii są choroby pasożytnicze i układu pokarmowego prowadzące do zaburzeń wchłaniania i zachwiania równowagi flory bakteryjnej. Dysbioza, czyli zaburzenia flory jelitowej mogą wywoływać u psów chęć zjadania odchodów w celu jej odbudowy.

Taka sytuacja może mieć miejsce po przebytej terapii antybiotykowej, która wyniszcza florę bakteryjną jelit, ale też po chemioterapii czy w przypadkach dużego stresu, który negatywnie wpływa na obecność dobrych bakterii w psim organizmie.

Przeczytaj na blogu: Najczęstsze choroby psów – opis i objawy

Koprofagię może też wywoływać polifagia występująca przy choroba zwana zewnątrzwydzielniczączej niewydolnością trzustkui. U psów cierpiących na tę chorobę trzustka nie produkuje wystarczającej ilości enzymów trawiennych, przez co organizm psa nie wchłania dostatecznej ilości składników pokarmowych. W efekcie zwierzę jest niedożywione, chude i wciąż głodne.

Obecność pasożytów jelitowych, głównie glist, tęgoryjców, włośni i lamblii, może wywoływać chęć jedzenia odchodów, gdyż zabierają one z pożywienia większość składników odżywczych. Z tego powodu pies jest niedożywiony i wciąż towarzyszy mu uczucie głodu, które próbuje zaspokoić.

Zjawisko jedzenia odchodów przez psa obserwuje się także w zespole krótkiego jelita, który powoduje zaburzenia funkcjonowania jelita cienkiego i ograniczenie przyswajania składników odżywczych z pokarmu.

Aby znaleźć rzeczywistą przyczynę koprofagii u psa należy wykonać badania kliniczne, podstawowe badania morfologiczne i biochemiczne krwi. W szczególności warto sprawdzić TLI (immunoreaktywność czynników trypsynopodobnych) w kierunku czynności trzustki, stężenia witaminy B12 i kwasu foliowego.

Dodatkowo należy zadbać o florę jelitową poprzez wprowadzenie probiotyków, zwłaszcza po antybiotykoterapii lub nawet w trakcie.

Przeczytaj na blogu: Probiotyk dla psa i kota - jaki wybrać?

Dobrym wyborem okaże się preparat VET EXPERT CoproVet, który przeznaczony jest dla psów i kotów w celu optymalizacji prawidłowego funkcjonowania mikrobiomu pokarmowego. Dzięki temu ogranicza ryzyko wystąpienia koprofagii z powodu nieprawidłowego trawienia.

VET EXPERT COPROVET - preparat przeciw zjadaniu odchodów dla psów i kotów

Problemy behawioralne i wiek szczenięcy

Przyczyny behawioralne koprofagii są jednymi z najcięższych do przezwyciężenia. Wynikają bowiem nie tyle z problemów natury fizjologicznej, co przyzwyczajenia wyniesionego z młodzieńczych lat lub, co gorsza, reakcji na stres.

Jak wspomnieliśmy na wstępie, szczeniaki poznają świat, obserwując i naśladując swoją mamę. Może to dotyczyć także spożywania odchodów. Poza tym dla szczeniaka wszystko jest nowe i ciekawe, a za pomocą zmysłów poznaje świat.

Dlatego młode psy mogą bardzo interesować się odchodami innych psów spotykanymi podczas spacerów. Jak wtedy reagować?

To bardzo ważne, by opiekun niezwłocznie reagował i nie pozwalał psu na jedzenie odchodów. Czasami konieczne mogą być spacery na smyczy i w kagańcu. Dobre efekty daje też nagradzanie smakołykami dobrego zachowania czy też danie psu do niesienia w pysku ulubionej zabawki, aby odwrócić jego uwagę od odchodów.

Jeżeli właściciel szczeniaka ma zwyczaj karać go za załatwienie swoich potrzeb w nieprzeznaczonym do tego miejscu, ten może nauczyć się, aby jak najszybciej po sobie posprzątać, zjadając kał, i w ten sposób uniknąć kary. Należy pamiętać, że trening czystości powinien opierać się na systemie nagród i chwalenia, a nie kar i krzyczenia.

Niekiedy problem tkwi też w tym, że zwierzę próbuje zwrócić na siebie uwagę opiekuna, który poświęca mu za mało czasu, na przykład nie chce się z nim bawić w domu lub nie wchodzi z nim w interakcje na spacerze. Gdy pies widzi, że zjadając kupę zyskuje uwagę i opiekę, będzie to powtarzał.

W przypadku większego stada psów, na przykład hodowli, zwierzaki mogą mieć tendencję do szybkiego zjadania pokarmu. Ma to związek nie tylko z konkurencją o posiłek, ale też pozycję w stadzie. Gdy między psami dochodzi do jawnej wrogości, zwłaszcza przy misce z jedzeniem, mogą one zachłannie zjadać wszystko, co w niej jest, co prowadzi potem do problemów trawiennych.

Aby ułatwić sobie strawienie zalegającej treści żołądkowej, mogą instynktownie jeść odchody, w których znajdują się bakterie pokarmowe.

Choroby ogólnoustrojowe

Oprócz zaburzeń trawienia i wchłaniania, do koprofagii przyczyniają się też choroby ogólnoustrojowe wywołujące polifagię, czyli nadmierne, niezaspokojone uczucie głodu. Zaliczamy do nich:

• niedoczynność tarczycy,
• cukrzycę,
• niedoczynność kory nadnerczy,
• zespolenie wrotno-oboczne,
• zewnątrzwydzielniczą niewydolność trzustki,
• rzadko spotykaną mutację genetyczną - delecję genu POMC występującą u labradorów i flat coated retrieverów.

Polifagia, a co za tym idzie, możliwa koprofagia, to też częsty efekt uboczny terapii glikokortykosteroidami - to tak zwana żarłoczność polekowa.

Jak oduczyć psa jedzenia odchodów?

Wszelkie działania mające na celu oduczenie psa spożywania odchodów powinny być poprzedzone wizytą u lekarza weterynarii i ustaleniem przyczyn takiego zachowania. Jeśli jest to problem wyłącznie natury behawioralnej, warto podejść do tematu z cierpliwością i wytrwałością.

Nigdy nie należy karać ani krzyczeć na zwierzę. Zamiast tego, lepiej jest wzmacniać dobre zachowania poprzez nagrodę i chwalenie. Jeżeli jest taka potrzeba, zawsze wyprowadzaj psa na smyczy i w kagańcu. Poza tym zawsze miej przy sobie woreczki na odchody i od razu sprzątaj po swoim psie.

Przeczytaj na blogu: Jak oduczyć psa zjadania śmieci i resztek na spacerze?

Pomocne okaże się też trenowanie komendy "zostaw!". W ten sposób nauczysz czworonoga, co jest dozwolone do jedzenia, a co nie. Nagradzaj go za każdym razem, gdy Cię posłucha i odejdzie od odchodów.

Zapewnij swojemu pupilowi zdrową i zbilansowaną dietę, aby Twój pies był silny, dobrze odżywiony i zdrowy. Wtedy uchronisz go od koprofagii wynikającej z niedoborów żywieniowych.

Na koniec zadbaj o stworzenie silnej i zdrowej więzi ze swoim czworonogiem. Trenuj z nim, baw się, poświęcaj mu czas, regularnie spaceruj. Zamień karcenie psa za złe zachowanie na chwalenie dobrego zachowania. Pies, który ma mocną więź ze swoim opiekunem i nie jest poddany stresowi i lękowi, jest też stabilny emocjonalnie i zdecydowanie rzadziej ma zaburzenia behawioralne.